Ölçme ve Değerlendirme - Biruni Üniversitesi

Ölçme ve Değerlendirme

    Ölçme ve Değerlendirme

Fakültemizde öğrenci başarısını ölçme ve değerlendirme amacı ile farklı yöntem ve araçlar kullanılmaktadır. Biruni Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi mezuniyet öncesi eğitiminde uygulanan ölçme değerlendirme sistemi, Biruni Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği doğrultusunda yapılmaktadır. Teorik sınavlarda hocalarımız yazılı, çoktan seçmeli, açık uçlu, boşluk doldurmalı, eşleştirmeli olmak üzere farklı tiplerde sorular hazırlayabilmektedir. Sınav sistemimizde eğiticiler öğrenme çıktılarını belirleyerek kapak sayfasında yazmakta ve her sorunun hangi öğrenme çıktısı ile ilişkilendirildiğini belirtmektedir.

Sınavlarda sorulacak sorular ders yürütücüleri tarafından, dersin amaç ve hedefleri doğrultusunda, konu ağırlığı dikkate alınarak belirlenmektedir. Sınavlar, öğrenme çıktılarını kapsayacak şekilde yapılandırılmakta ve derslerin amaç ve hedeflerine uygun olarak hazırlanmaktadır. Eğitim bilgi sistemi, öğrencilerin de erişimine açıktır. Derse ait öğrenim hedefleri öğrenciler tarafından da ulaşılabildiği için öğrenciler öğrenim hedeflerini bilerek derse gelmekte ve kontrollü bir şekilde ilerlemektedir.

Pratik sınavlar, mesleki beceri sınavları şeklinde laboratuvarlarda yapılmakta ve her dersin kendine özgü bir yöntem kullanması ile değerlendirilmektedir.

Örnek: Restoratif Diş Tedavisi preklinik sınav değerlendirme formu

Klinik eğitim derslerinin ölçme değerlendirmeleri, teorik (yazılı ve/veya sözlü) ve/veya pratik uygulama şeklinde yapılabilmektedir. Sözlü sınavlar kısa soru cevap şeklinde öğrencinin bilgi, beceri ve tutumunu ölçmektedir. Mesleki beceri sınavlarında, öğrencilere kliniğe gelen hastalardan verilerek, hasta başında sorularla bilgileri ölçülmekte sonrasında yaptıkları tedavi değerlendirilmektedir. Klinik eğitimin değerlendirilmesi için her Anabilim Dalının kendi değerlendirme kriterleri bulunmakla birlikte eğitim-öğretim yılı başında öğrencilere duyurulmaktadır

Diş hekimliği eğitim-öğretim programında, fakülte anabilim dalları tarafından verilen mesleki zorunlu teorik ve pratik dersler bir önceki yılın tamamlayıcısı ve bir sonraki yılın ön koşullu dersleridir. Ön koşullu olan dersler için dersten başarılı olma koşulu vardır. Ön koşullu derslerden başarısızlık nedeni ile kalan öğrenciler bir üst sınıfa devam edebilirler. Bu öğrenciler başarısız oldukları ön koşul dersin bir üst sınıftaki devamı olan teorik, pratik ve/veya klinik dersleri alamazlar ancak başarısız oldukları teorik ön koşul dersin devam şartını sağlamış olmaları halinde devam şartı aranmaksızın dersi tekrar alırlar. Başarısız olunan ön koşul pratik ve/veya klinik derslere devam zorunludur.

Ortak zorunlu ve seçmeli derslerden devamsızlıktan kalan FD harf notu almış öğrenciler başarısız oldukları dersi tekrar almak ve derse devam etmek, başarısızlıktan kalmış FF harf notu almış öğrenciler ise devam zorunluluğu olmadan dersi tekrar almak zorundadırlar.
Programın birinci ve ikinci yıllarındaki dersler, öğrenciye temel tıp ve diş hekimliği alanları ile ilgili bilgileri verirken, üç, dört ve beşinci yıldaki dersler ağırlıklı olarak, diş hekimliği mesleği ile ilgili bilgi, beceri ve yetkinlikleri kazandırmaya yöneliktir, dört ve beşinci sınıflar klinik eğitim yıllarıdır. Bu nedenle Diş Hekimliği fakültesinin ilk yıllarından son dönemine kadar farklı hedeflerin farklı yöntemlerle değerlendirilmesi gerekmektedir.

Biruni Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinde klinik öncesi ve klinik dönemde sınavlar; ara sınav, yarıyıl/yılsonu sınavı, muafiyet sınavı, mazeret sınavı ve bütünleme sınavı, not yükseltme sınavı ve tek ders sınavından oluşur. Bu sınavlar yazılı, sözlü veya hem yazılı hem sözlü ve/veya uygulamalı olarak yapılabilir. Sınavlar ve ders başarı notları ile ilgili olarak Biruni Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Sınav yönetmeliğinin ilgili maddeleri uygulanır.

Kısa Sınavlar

Biruni Üniversitesi’nde Biruni Derse Hazırlık Sistemi (BirDeHa) kullanılmaktadır. Bu sistemde ders notları dersten 1 hafta önce sisteme yüklenir. Yıllık derslerde 10 adet, dönemlik derslerde 5 adet olmak üzere sistem üzerinden dersten önce kısa sınav yapılır. Her sınavda iki soru sorulur. Bu sınavların amacı, öğrencilerin derse ilgili konu hakkında fikir sahibi olarak ve hazır bir şekilde gelmelerini sağlamaktır. BirDeHa sınavlarının sonuçları yarıyıl/yılsonu notuna %10 oranında etki eder.

Ara sınavlar

Her ders için her yarıyılda en az bir ara sınav yapılır. Ayrı ders niteliğindeki ödev, laboratuvar, klinik ve alan çalışmalarının yarıyıl içindeki değerlendirmeleri ara sınav yerine geçebilir. Ara sınavların hangi tarihte ve nerede yapılacağı, sınav tarihinden en az iki hafta önce Dekanlık tarafından tespit ve ilan edilir.

Mazeret sınavı

Mazeret sınavı, ara sınav yerine yapılan sınavdır. Haklı ve geçerli mazeretleri nedeniyle ara sınavlara giremeyen öğrenciler, mazeretlerinin bitimini izleyen en geç beş iş günü içinde durumlarını yazılı olarak dekanlığa bildirmek zorundadırlar. Durumları Dekanlık tarafından uygun görülmesi durumunda katılamadıkları her sınav için mazeret sınav hakkı verilir. Mazeretleri uygun görülmeyen öğrenciler o sınavdan başarısız sayılırlar. Yarıyıl/yılsonu ve bütünleme sınavına girme hakkı elde ettiği halde sınava girmeyen öğrenci için mazeret sınavı düzenlenmez ve bu sınavlar için rapor kabul edilmez. Raporlu olunan süre içinde sınavlara girilmez.

Yarıyıl/yılsonu sınavı

Bir dersin final sınavı, o dersin tamamlandığı yarıyıl/yılsonunda yapılır. Derslerin devam zorunluluğunu yerine getiren ve/veya zorunlu iş yükünü tamamlayan öğrencilere final hakkı tanınır. Uygulamalı derslerin sınavları, uygulamalı olarak yapılabilir. Teorik derslerin %30’undan, uygulamaların %20’sinden fazlasına devam etmeyen ve uygulamalarda başarılı olamayan öğrenci o dersin final sınavına alınmaz. Ancak uygulamalı ders aynı isimli teorik dersten bağımsız bir ders olarak tanımlanmış ise, bu derslerde başarı denetimi de birbirinden bağımsız olarak yapılır. Sınavlar açık uçlu, çoktan seçmeli, kısa cevaplı sorulardan oluşan yazılı sınavların yanı sıra sözlü veya uygulamalı olarak da yapılabilmektedir. Final sınavı, bütünleme ve tek ders sınavları bir yılda her ders için birer kez açılır ve bu sınavlar için ayrıca mazeret sınavı yapılmaz.

Bütünleme sınavı

Yarıyıl/yılsonunda başarısız olunan dersler için yapılan sınavdır. Ayrıca yarıyıl/yılsonunda başarı notu CC olan öğrenciler de not yükseltmek amacı ile bu sınava başvurabilirler. Başarı notunun hesabında son sınavda alınan not geçerlidir. Harf notunu yükseltmek için sınava girmek isteyen öğrencilerin akademik takvimde ilan edilen sürede Öğrenci Bilgi Sistemi üzerinden başvuru yapması gerekir.

Tek ders sınavı

Bütünleme sınavında başarısız olan ve tek bir dersten kalan mezuniyet aşamasındaki öğrenciye yapılan sınavdır. Bu sınavda alınan not, ders başarı notu yerine geçer. Öğrencinin yapılan bu sınavdan başarılı olabilmesi için en az CC alması gerekir. Tek ders sınavında başarısız olan öğrencilere takip eden yarıyılın bütünleme sınavlarının sonrasındaki bir ay içinde tekrar tek ders sınav hakkı verilir. Bir öğrenci bir dönemde sadece bir defa tek ders sınavına girebilir. Daha önce alınmamış bir ders veya devamsızlıktan kalınan bir ders için tek ders sınavına girilemez. Tek ders sınavı ile mezuniyet için gerekli notu sağlayamayacak öğrenciler izleyen yarıyıl/yılda birden fazla derse kayıt yaptırırlar. Tek ders sınav hakkı tanınan öğrencinin sınava girememesi durumunda mazereti kabul edilmez.

Ders Başarı Notunun Hesaplanması

Bir dersteki başarı durumu ders başarı notu ile belirlenir. Ders başarı notu 60 olup öğrencinin yarıyıl içinde gösterdiği başarı (ara sınavlar, ödevler, uygulamalı çalışmalar ve benzeri) ile final veya bütünleme sınavının birlikte değerlendirilmesiyle elde edilir. Ders başarı notu; teorik derslerde ara sınav not ortalamasının %30’u, kısa sınav notunun %10’u, final sınav notunun %60’ı, klinik/pratik uygulamalı derslerde ara sınav notunun %40’ı, final sınav notunun %60’ının toplanması sonucunda elde edilir. Ayrıca öğrencilerin başarılı olabilmeleri için final veya bütünleme sınavlarından en az 50 puan alma zorunluluğu vardır.

Bir öğrencinin Fakülteden mezun olabilmesi için; eğitim-öğretim programında öngörülen mezuniyeti için gerekli olan dersleri almış ve başarmış olması, uygulamaları, staj ve benzeri çalışmaları başarı ile tamamlaması ve mezuniyet ağırlıklı not ortalamasının en az 2.00 olması gerekir. Uygulamalı derslerde öğrenciler pratik çalışmaları verilen sürede tamamlamakla yükümlüdürler. Pratik çalışmaların kapsam ve yöntemi ilgili anabilim dalı tarafından ders yılı/staj dönemi başında öğrencilere duyurulur. Pratik çalışmalarını anabilim dalı tarafından öngörülen ölçütlere uygun olarak tamamlayamayan öğrenci o uygulamalı dersten başarısız sayılır. Tüm bilgiler sınav yönetmeliğimizde bulunmaktadır.

Staj ve uygulamalarla ilgili esaslar şunlardır:

a) Dördüncü ve beşinci sınıflarda mesleki klinik uygulamalar staj olarak kabul edilir. Bu sınıflarda her klinik uygulama bir derstir ve öğrenciler Fakülte kliniklerinde gruplar halinde ve dönüşümlü olarak Fakülte Kurulunun belirleyeceği esaslara göre staj yaparlar. Staj grupları ve süreleri eğitim-öğretim yılı başında öğrencilere duyurulur.

b)Uygulamalı derslerde % 80 devam şartını sağlamış olmak, uygulamaları eksiksiz tamamlamak ve dersten başarılı sayılmak için en az CC notu almış olmak şarttır.

Öğrenciler sınav sonuçları hakkındaki itirazlarını, sonuçlar ilan edildikten sonra en geç 5 iş günü içerisinde bireysel olarak Dekanlığa yaparlar. Bu itirazlar ilgili ders sorumlusu öğretim üyeleri tarafından gözden geçirilir, not değişikliği olması durumunda Fakülte Yönetim Kurulunda değerlendirilir, sınav sonuçlarının ilanından itibaren bir hafta içinde Dekanlık tarafından Öğrenci İşleri Direktörlüğüne iletilir.

Fakültemizde ders/stajların öğrenme hedeflerinin düzeylerine ve türlerine uygun olarak çok çeşitli ve güncel ölçme yöntem ve araçları kullanılmaktadır.

DUÇEP rehberliğinde hazırlanan eğitim programımızda ilk 3 yıl boyunca öğrencilerimize temel bilgilerin verilmesi amaçlanmaktadır. Dolayısıyla ilk üç yılında yapılan ara sınav ve yarıyıl sonu sınavlarında genel olarak öğrencilerin bilişsel düzeylerinin ölçülmesi hedeflenmektedir. Birinci ve ikinci sınıfta yapılan sınavlarda; daha çok teorik bilgiyi ölçen sınavlar yapılmaktadır.

Preklinik Dönemde (Sınıf 1, 2 ve 3):

1. Yazılı, çoktan seçmeli
2. Uygulama sınavı

Birinci ve ikinci sınıfta teorik sınavlarının yanı sıra pratik sınavlar da yapılmaktadır. Mesleksel beceri sınavları laboratuvarlarda yapılmakta ve her dersin kendine özgü bir yöntem kullanması ile değerlendirilmektedir.

Sözlü sınavlar; hastalar, hasta dosyaları veya kısa soru cevap şeklinde öğrencinin bilgi, beceri ve tutumunu ölçen sınavlardır. Mesleki beceri sınavlarında öğrencilere kliniğe gelen hastalardan verilerek, hasta başında sorularla bilgileri ölçülmekte sonrasında yaptıkları tedavi değerlendirilmektedir.

Klinik Dönemde (Sınıf 4 ve 5):
1. Yazılı sınav
2. Pratik sınav, hasta başı değerlendirme
3. Bireysel klinik performansı

4. ve 5. sınıflarda, staj sonrası sınavlar yazılı, sözlü ve /veya mesleki beceri sınavı şeklindedir. Öğrencilere yapılan değerlendirmelerde genel olarak öğrencilerin bilgi düzeylerinin yanı sıra beceri ve tutum düzeylerinin ölçülmesi hedeflenmektedir. 4. ve 5. sınıf öğrencileri için farklı klinik eğitimler öncesinde, önceden öğrenmiş olduğu ve ilgili alanın gerektirdiği ön koşulları sağlayıp sağlamadığının belirlenmesi için yapılan sınavlardır. Örneğin Ağız Diş ve Çene Radyolojisi 4. sınıf klinik eğitimine başlarken 3. sınıfta almış oldukları Ağız Diş ve Çene Radyolojisi I ders içeriklerinden ve 5. sınıf öğrencilerinin bunlara ek olarak dördüncü sınıfta aldıkları Ağız Diş ve Çene Radyolojisi II ders içeriğinden tümüyle sorumlu olduklarını bilerek staja başlamaları beklenir. Tüm 4. ve 5. Sınıf öğrencilerine eğitim-öğretim yılı başında klinik ve hastane kuralları ve işleyişi ile ilgili genel bilgilendirme yapılmakta, hasta sisteminin kullanımı anlatılmakta, sterilizasyon ve dezenfeksiyon kurallarına dair hatırlatmalarda bulunulmaktadır.

Buna ek olarak dördüncü sınıf öğrencileri her Anabilim Dalında staja başladıkları ilk gün klinik uygulama öncesinde klinik kurallarının işleyişi hakkında öğretim elemanları tarafından teorik olarak tekrar bilgilendirilmektedir. Daha sonra öğrenciler, hasta başında öğretim elemanları tarafından yapılan hasta başı uygulamaları görsel olarak izlemektedirler. Bu gözlem sırasında hastaya özgü tanı ve tedavi yöntemleri ile ilgili kısa cevaplı soruları yanıtlamaları beklenir. Ara sınav, final, bütünleme, mazeret ve tek ders sınavlarının sonuçları öğrencilere otomasyon sistemi ile kendilerine ulaştırılmaktadır.

Fakültemizde 2015 yılından beri eğitim otomasyon sistemi (BirDeHa) kullanılmaya başlanmıştır. Bu sayede öğrenci istediği zaman BirDeHa sistemine girerek mevcut ders materyallerine ulaşabilir, onları indirebilir ve geri bildirim gönderebilir veya alabilir.

Birinci sınıfa başlayan öğrencilere eğitim-öğretim yılının ilk haftasında Dekan tarafından yapılan bilgilendirme ve oryantasyon toplantısında Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönergesi başlığı altında sunum yapılmaktadır. Bu sunumda sınavlar, sınav türleri, sınıf geçme, sınavların ölçme değerlendirilmesi gibi konularda bilgi verilmektedir.

Ayrıca her dönem sonunda öğrencilerden ölçme değerlendirme yöntemleri hakkında alınan geri bildirimler sayesinde, öğretim üyelerinin değerlendirme sistemine hakim olmaları ve sistemin yenilenmesine katkı vermeleri sağlanmaktadır.

Fakültemizde uygulanan tüm bu süreçlerle ilgili bilgi, öğrencinin geçme/kalmasını nasıl etkiledikleri, öğrencinin hak ve sorumlulukları (sınav soru ve sonuçlarına itiraz vb.) ile fakültenin sorumluluklarını ve sistemin işleyişini tarif eden bilgiler “Biruni Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği” içinde yer almakta, öğretim üyelerinin ve öğrencilerin bilgilenme gereksinimlerine karşılık gelecek ve gerektiğinde ulaşılabilecek şekilde web sitemizde yayınlanmaktadır.

Biruni Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde verilen preklinik ve klinik uygulamalı derslerde öğrencilerin kendi yaptıkları işleri de objektif değerlendirebilmesi için çeşitli değerlendirme kriterleri belirlenmiş ve rubrikler hazırlanmıştır.

Örnek: Endodonti Preklinik dersi ödev değerlendirme formu

Bu kriterler eğitim-öğretim yılı/dönem başında BirDeHa sistemi üzerinden veya teorik ders sırasında duyurulmaktadır. Öğrencilerin bu kriterleri bilmesi ile kendi ödevlerini, yaptıkları klinik işlemleri daha doğru değerlendirebilmesi ve hatalarını daha erken dönemde farkedebilmesi hedeflenmektedir. İlgili dersin öğretim üyeleri de ölçme-değerlendirmelerini yaparken bu kriterlere uymaktadır.

Üniversitemizde belirli aralıklarla eğiticinin eğitimi kapsamında; ölçme değerlendirme yöntemleri, klinik eğitim becerileri, soru ve öğrenim hedefi belirlenmesi ile ilgili eğitimler düzenlenip eğitime katılan eğiticilere katılım belgesi verilmektedir.

Ayrıca üniversite içerisinde Tıp Eğitimi konusunda uzman olan öğretim üyeleri tarafından düzenli aralıklarla ölçme-değerlendirme eğitimleri verilmekte, öğretim elemanlarının bilgileri güncellenmektedir.

Fakültede göreve başlayan her hocaya eğitimle ilgili oryantasyon yapılmaktadır.